Gezondheidswinst of gezondheidsrisico's?

Weten wat het effect van de e-sigaret voor je gezondheid betekent, is zeer moeilijk. Over de mogelijke schadelijkheid op lange termijn hebben we geen gegevens.

Op korte termijn zijn er minder gezondheidsrisico’s bij het dampen dan bij roken, tenminste als je volledig overschakelt op dampen.
Het blijft raadzaam om nadien ook te stoppen met dampen.

Er bestaat hulp! Neem contact op met Tabakstop voor meer informatie op het gratis nummer 0800 111 00 of via het online formulier.

Wat is de impact van de e-sigaret op de gezondheid?

Wat we weten

  • Gezondheidsexperts en wetenschappers zijn het erover eens dat de e-sigaret op korte termijn minder schadelijk is dan de gewone tabakssigaret. Het is immers vooral de verbranding van tabak die verantwoordelijk is voor de ziektes die ontstaan door roken (hart- en vaatziekten, kanker en chronische longaandoeningen). In het algemeen doen veel rokers de overstap naar dampen om de blootstelling aan giftige stoffen te verminderen.
  • Drie op vier rokers blijft het roken en dampen combineren en daardoor is er geen gezondheidswinst.
  • Bij normaal gebruik van een e-sigaret komt er geen olie aan te pas. Voeg je zelf wel olie toe, dan kunnen er serieuze problemen ontstaan. Er zijn onomkeerbare schadelijke gevolgen wanneer je niet-oplosbare oliën inhaleert. Giet dus nooit geparfumeerde olie of cannabisolie in een hervulbare tank.
  • Nicotine is een middel dat zeer verslavend is en er zijn onomkeerbare effecten op het zenuwstelsel.
     

Wat we niet weten

  • Niemand durft de e-sigaret als risicovrij te bestempelen: ook de producenten niet. Studies om het gebruik OP LANGE TERMIJN te evalueren, ontbreken.
  • We weten ook nog niet hoe efficiënt de e-sigaret is als stopmiddel. Voor sommige rokers blijkt het goed te werken. Bij anderen niet; en die riskeren dan in de verslaving te blijven hangen. Ook hier is dus meer onderzoek nodig om inzicht te krijgen. Wij blijven aanraden om naast het gebruik van de e-sigaret als rookstophulpmiddel je ook te laten begeleiden in je rookstop door een gezondheidsprofessional (Tabakstop, arts, privé tabakoloog, …)

Wat zijn de ongewenste effecten van de e-sigaret op korte termijn?

Bij gebruikers werden volgende effecten vastgesteld:

  • Hoesten, keelprikkeling
  • Droge mond, droge keel
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid

Hoesten is bij beginnende dampers vaak een probleem van de eerste dagen en verdwijnt meestal na een tijdje. Een te sterke keelprikkeling kan voorkomen bij een te hoog nicotinegehalte of door de sterkte van je apparaat.

De bovengenoemde bijwerkingen kunnen ook een gevolg zijn van het stoppen met roken, dat maakt het moeilijk om onderscheid te maken.

Sommige mensen die blijven hoesten kunnen allergisch zijn aan één van de producten. Vraag dan advies aan je huisarts.

Ondertussen bestaan er verschillende modellen. Informeer je over welke soorten e-sigaretten er bestaan om de juiste keuze voor jou te maken.

In de pers komen andere risico’s zoals brand en gevaar voor explosie gretig aan bod. Mits goed gebruik van het toestel en de nodige voorzichtigheid zijn deze risico’s zeer beperkt. Net zoals bij andere elektronische toestellen (bv een smartphone) kan een slecht functionerende batterij een explosie veroorzaken, maar gelukkig komt dit uiterst zelden voor.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s op lange termijn?

Is dampen slecht voor de gezondheid op lange termijn?

De lange termijn gevolgen zijn niet goed gekend, vooral omdat het een relatief nieuw product is. Wat we wel al weten:

  • Er kunnen schadelijke effecten zijn voor hart en vaten. Enerzijds komt dat door de nicotine, omdat die de bloeddruk verhoogt. Anderzijds zitten er chemicaliën in de damp waarvan het lange termijn effect niet gekend is. Vergeleken met sigaretten is het hart en vaat risico waarschijnlijk lager, omdat de concentratie aan chemicaliën lager is, maar dat is niet 100% zeker.
  • Mogelijke schadelijke effecten op de longen door het inademen van bepaalde stoffen.
  • Waarschijnlijk veel lager risico op kanker dan sigaretten. Er is voorlopig geen bewijs dat de e-sigaret kanker zou veroorzaken bij goed gebruik. Sommige gevaarlijke stoffen zoals acroleïne en formaldehyde komen in veel lagere hoeveelheden voor dan in de tabakssigaret. Zij kunnen ontstaan bij oververhitting van de e-sigaret, maar in dit geval krijgt de damper een sterk verbrande smaak in de mond en is dus meteen gewaarschuwd.

 

Is dampen een risicovermindering voor rokers

Dampen is op korte termijn minder schadelijk dan roken, maar de langetermijneffecten zijn nog onvoldoende gekend.
Daarom is het advies om eerst te stoppen met roken en op termijn ook met dampen. De damp van een e-sigaret bevat veel minder schadelijke stoffen en in lagere hoeveelheden dan de rook van een gewone sigaret. Dampen kan dus gezien worden als een vorm van risicovermindering bij rokers die nog niet kunnen stoppen of die zouden hervallen.

Nicotinevervangende middelen uit de apotheek zijn het veiligst in gebruik, ze zijn geregistreerd als geneesmiddel én worden via de mond of de huid gebruikt.

E-sigaretten zijn mogelijk minder veilig bij gebruik op lange termijn omwille van het inademen van vreemde stoffen door de longen.

 

Effecten op jongeren, zwangerschap en passief dampen

Jongeren

De e-sigaretten zijn vooral populair bij jongeren en jongvolwassenen. Jongeren kunnen door te gaan experimenteren verslaafd geraken aan nicotine. Er is bezorgdheid want nicotine heeft onomkeerbare effecten op onvolgroeide hersenen.

Zwangerschap

Voor zwangere vrouwen wordt de e-sigaret afgeraden. Nicotine is schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen bij de foetus. Tijdens de zwangerschap worden nicotinevervangende middelen zoals tablet, spray of patch aanbevolen als rookstopmiddel, steeds in overleg met de arts.

Ook het gebruik van e-sigaretten zonder nicotine wordt afgeraden aan zwangere vrouwen. 

Maar blijven roken is uiteraard nog schadelijker.

Effecten van passief dampen

Er worden véél minder schadelijke stoffen aangetroffen in de damp van een e-sigaret dan in de rook van een klassieke sigaret. Maar er is geen zekerheid van de effecten op langere termijn voor mensen in de omgeving. Het is dus aangeraden om buiten te dampen.

Het gaat niet alleen om schadelijkheid. De geur kan zeer hinderlijk zijn voor mensen in de omgeving en bovendien is het belangrijk om roken en dampen te denormaliseren naar kinderen toe.

 

Citaten uit de Hoge Gezondheidsraad

De Hoge Gezondheidsraad van België, een orgaan dat wetenschappelijk advies geeft over onze volksgezondheid, publiceerde in juni 2022 volgende aanbeveling over de e-sigaret:

Het relatieve risico van de e-sigaret (met of zonder nicotine) ten opzichte van niet roken is duidelijk.

De e-sigaret is niet zonder risico, ze is potentieel schadelijk. E-vloeistoffen bevatten veel stoffen waarover onvoldoende informatie bestaat over hun toxiciteit bij inademing. Bovendien zijn er nog steeds onvoldoende langetermijngegevens over het gebruik van e-sigaretten. De consumptie van nicotinehoudende producten wordt aan niet-rokers ook afgeraden vanwege het verslavend effect. Ze valt dus af te raden voor niet-rokers, waaronder zeker de jongeren.

Het relatieve risico van de e-sigaret ten opzichte van roken is eveneens duidelijk.

De e-sigaret wordt substantieel minder schadelijk ingeschat dan roken. Ze vormt voor rokers een beter alternatief dan roken en kan als rookstopmiddel gebruikt worden. Volgens de huidige kennis zou haar exclusief gebruik voor (ex-)rokers kunnen leiden tot een duidelijke daling van de gezondheidsrisico’s, op voorwaarde dat ze effectief stoppen met roken.

Het advies van de HGR vind je hier