Dat is meer dan begrijpelijk. Je maakt je waarschijnlijk zorgen over de gezondheid van deze persoon, misschien ben je bang voor je eigen gezondheid omdat je passief meerookt. Misschien hindert de tabaksgeur je, raak je geïrriteerd door de kosten die roken veroorzaakt of vind je dat de sigaret een veel te grote plaats inneemt in het dagelijkse leven (buiten gaan roken als je samen op restaurant bent, dringend naar de winkel als de sigaretten op zijn ...). Kortom, je maakt je zorgen om de roker in je omgeving en wilt hem of haar helpen.
Soms gaat het veel verder dan je gewoon zorgen maken, sommige mensen lijden er echt onder. Het kan gebeuren dat je gefrustreerd raakt, of kwaad wordt. Je begrijpt het rookgedrag niet, dat alleen maar ziektes veroorzaakt en geld kost.
Om een constructieve dialoog te voeren met een roker uit je omgeving, moet je begrijpen wat die roker precies doormaakt.
Tabaksverslaving begrijpen: de eerste stap richting de ander
Tabaksgebruik leidt tot een verslaving aan de nicotine die in de tabaksrook zit. Door die verslaving is stoppen met roken geen gemakkelijke beslissing om te nemen. Het duurt vaak even vooraleer de roker besluit om te stoppen. Maar als het eindelijk zover is, zal het voor je naaste belangrijk zijn om te weten dat hij of zij kan rekenen op hulp.
Hoe begin je over stoppen met roken met een naaste roker?
Als je het met een roker over tabaksconsumptie hebt, kan deze negatief reageren en zich aangevallen voelen. Bij een roker kan deze discussie overkomen als een aanval op zijn of haar vrijheid.
Opmerkingen van een kind daarentegen werken vaak motiverend. Ook de tussenkomt van een arts kan helpen. Veel rokers stoppen trouwens nadat een arts meldt dat ze ziek zijn. Maar waarom wachten tot de ziekte zich aanmeldt om te stoppen?!
Tips
Je begrijpt ongetwijfeld dat het niet makkelijk is voor een roker om de opmerkingen van een volwassene te aanvaarden. Hieronder vind je enkele tips om een gesprek over het roken te vergemakkelijken.
- De rookstop minimaliseren, kan de roker ontmoedigen. Zeg niet: “Het is gemakkelijk, je hoeft alleen maar zus of zo te doen”. Erken beter de moeilijkheid en gebruik zinnen als “Ik begrijp dat je het niet gemakkelijk zou vinden.”, “Het moet inderdaad moeilijk zijn om je gewoontes te veranderen”. Hoe meer open je bent en hoe meer begrip je toont, hoe meer de persoon zich geholpen zal voelen.
- Als de roker je vertrouwt, begint hij of zij soms zelf over het roken. De roker kan dingen zeggen als “Ik denk dat ik zou moeten stoppen, maar ik vind het zo moeilijk”, “Mijn dokter heeft me gezegd dat ik zou moeten stoppen met roken”, of “Ik raak meer en meer buiten adem”, …Wat zeg je dan? Luister goed naar deze aanzetten tot een gesprek en laat zien dat je dit idee om te stoppen met roken erg positief vindt. Zeg dat je er bent om te helpen en dat er ondersteuningsmogelijkheden bestaan. Als je zelf een ex-roker bent, leg dan uit dat je je beter voelt sinds je bent gestopt. In één woord: luister.Enkele voorbeeldzinnen die je kan gebruiken: “Ik ben zo blij dat je eraan denkt om te stoppen met roken.”, “Wat een goed idee, heb je al een datum gekozen om te stoppen?”, “Ik weet dat stoppen niet gemakkelijk is, maar ik weet zeker dat je het kunt.”, “Je hoeft dit niet alleen te doen, er bestaat hulp, tabakologen bijvoorbeeld.”, “Wat mij betreft, was stoppen met roken een erg positieve beslissing.”
- Verplicht de roker niet om op dezelfde manier te stoppen met roken als jijzelf. Iedereen is anders, elk rokersprofiel is specifiek. Wat voor jou werkte, werkt niet noodzakelijk voor iemand anders.
- De roker praat er niet spontaan over. Hoe ga je een gesprek aan? We raden je aan een vraag te stellen: “Denk je erover om ooit te stoppen met roken?” zal beter aanvaard worden dan “Je zou moeten stoppen met roken.” Het is beter om de roker niet te bekritiseren, lastig te vallen, te veroordelen, te dwingen, te berispen of te vergelijken met anderen. Praat eerder over wat je voelt. Spreek dus in je eigen naam, gebruik “ik” en niet “jij”. Zeg: “Ik maak me zorgen over je gezondheid.” Eerder dan “Als jij zo blijft doorgaan, ga je gezondheidsproblemen krijgen.”
Hier zijn enkele voorbeeldzinnen waarmee je een gesprek kunt aangaan: “Ik heb gehoord op de radio dat sigaretten duurder worden, wat denk je daarvan?” “Ik heb horen spreken over ziektes die je kunt krijgen door te roken. Ben je daar nooit bang voor?” “Wat houdt je eigenlijk tegen om te stoppen met roken?” …
- Moedig de roker aan door te zeggen dat je weet dat hij in staat is om te stoppen met roken en dat je daar blij om zou zijn omdat je je zorgen maakt om hem.
- Geef informatie over de ondersteuningsmogelijkheden, zoals het nummer van Tabakstop, de hulpcentra voor rokers… en laat hem erover nadenken.
- Respecteer de beslissing van de roker. Stoppen met roken is een persoonlijke beslissing. Het is dus de beslissing van de andere, en niet de jouwe. Als de roker niet wil stoppen of het stoppen uitstelt, geef je hem daarvoor best de tijd geven.
- Maar vergeet jezelf niet: de roker zijn keuze respecteren wil niet zeggen dat jij de rook moet ondergaan. De passieve rook is gevaarlijk voor jouw gezondheid. Vraag vriendelijk aan je naaste om buiten te roken. Dat zal ook zijn gezondheid ten goede komen aangezien hij dan tenminste niet meer blootgesteld wordt aan de passieve rook die ook voor hemzelf erg schadelijke is. En wie weet ... misschien is het een eerste stap naar een rookstop.