Chronisch Obstructief Longlijden (COPD)

Wat is COPD?

COPD is een ernstige en veel voorkomende longziekte, die in het begin vaak niet opgemerkt wordt. De afkorting staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease, wat vertaald wordt als “chronisch obstructief longlijden”. De meest opvallende klachten zijn een hoest die niet overgaat en kortademigheid

COPD is een verzamelnaam voor twee longziekten, die nauw verbonden zijn met elkaar en elkaar verergeren: chronische bronchitis (chronische ontsteking van de luchtwegen) en longemfyseem (verlaagde elasticiteit van de long in combinatie met kapotte longblaasjes).

Naar schatting 400.000 mensen hebben COPD in België. Veel mensen weten in het begin niet dat ze de ziekte hebben. Ze begint ongemerkt, maar verergert als je er niets tegen doet. Hoe vroeger COPD ontdekt wordt, hoe beter. Om COPD en haar symptomen beter gekend te maken, ontwikkelde het socialistisch ziekenfonds de website Longweb.be. Je vindt er meer info over de oorzaken en wat je zelf kan doen om de ziekte te voorkomen. 

COPD, een ziekte met zware gevolgen

Een tekort aan adem, zelfs voor kleine, dagelijkse inspanningen. De ziekte heeft ook een sterke impact op de levenskwaliteit. 

Wat is de oorzaak van COPD?

Roken

Heel vaak is roken (of meeroken) de oorzaak van COPD. Op 10 COPD gevallen, zijn er 9 hoofdzakelijk veroorzaakt door roken. Ongeveer 1 op 4 rokers zal COPD ontwikkelen.

Sigarettenrook bevat ongeveer zevenduizend verschillende chemische stoffen, waaronder zeer giftige stoffen zoals teer, benzeen, formaldehyde, DDT, arsenicum en methanol. Al die stoffen leiden tot een continue ontsteking van de long, wat na verloop van tijd leidt tot COPD. Stoppen met roken is de beste preventie én zeker nodig bij de behandeling van COPD!

Bekijk de getuigenis van een ex-roker met COPD en het advies van een longarts in volgende video.  

Andere oorzaken van COPD: 

Een erfelijke ziekte of andere oorzaken kunnen ook aan de basis liggen, zoals:

  • Onbehandelde astma
  • Over een lange periode herhaaldelijk schadelijke stoffen inademen (houtstof, lijm, verfdampen, fijn stof in luchtvervuiling). Je krijgt geen COPD als je één keer een schadelijke stof inademt maar wel als dat jarenlang gebeurt
  • Soms is een agressief verlopen infectieuze longziekte de oorzaak (acute bronchitis, longontsteking) maar in verreweg de meeste gevallen lijden infectieuze longziekten niet tot COPD

Je krijgt geen COPD als je één keer een schadelijke stof inademt, of als je een maand geen astma behandeling hebt, maar wel als dat jarenlang gebeurt. De meeste mensen krijgen COPD daarom pas na hun veertigste. Je aanleg speelt anderzijds ook een rol. Hoe snel de ziekte zich ontwikkelt, is een kwestie van aanleg. Het is belangrijk om COPD tijdig op te sporen. Een snelle behandeling houdt de ziekte onder controle. 

COPD en roken

Zoals gezegd is roken de belangrijkste oorzaak van COPD. Op 10 COPD gevallen zijn er 9 hoofdzakelijk veroorzaakt door roken, daarom noemt men COPD vaak ook “Rokerslong”. Sigarettenrook bevat ongeveer zevenduizend verschillende chemische stoffen, waaronder zeer giftige stoffen zoals teer, benzeen, formaldehyde, DDT, arsenicum en methanol. Al die stoffen leiden tot een continue ontsteking van de long, wat na verloop van tijd leidt tot COPD.

Tips om je risico op COPD te verminderen:

  • Rook niet en vermijd blootstelling aan passief roken binnenshuis. Stop zo snel mogelijk met roken (dit is de beste behandeling om verergering te voorkomen)* Vraag jouw huisarts om je te helpen bij een rookstop, of bel naar Tabakstop. Mensen die onder begeleiding stoppen, hebben een veel hogere kans op slagen.
  • Draag altijd een mondmasker als je klust of werkt in een omgeving met schadelijke stoffen of gassen.
  • Verlucht je huis dagelijks gedurende een 10-tal minuten met de ramen wijd open (de lucht binnenshuis is vaak nog meer vervuild dan de lucht buitenshuis)
  • Beweeg of sport niet in openlucht als er hoge concentraties ozon of fijn stof in de lucht zijn
  • Laat jezelf controleren bij de huisarts als je tot een risicogroep behoort of als je klachten hebt die kunnen wijzen op COPD

*Uit een bevraging van het socialistisch ziekenfonds blijkt dat nog 23% van de mensen met COPD blijft roken. 1 op 4 rokers loopt het risico om ooit COPD te ontwikkelen. Bij deze groep gaat de longfunctie veel sneller achteruit dan bij de groep die gestopt is. 

Dit betekent dat de meest dagdagelijkse inspanningen gepaard gaan met kort van adem zijn. Daardoor gaat de levenskwaliteit sterk achteruit. Stoppen met roken is dan ook de beste behandeling om verergering te voorkomen.

Heb je COPD klachten? Doe de test *

  1. Hoest je wel eens slijmen op als je niet verkouden bent?
  2. Ben je de voorbije weken wel eens kortademig geweest?
  3. Heb je vaak hoestbuien?
  4. Doe je minder dan vroeger omwille van je ademhalingsproblemen?
  5. Rook je of heb je ooit gerookt?
  6. Ben je 40 jaar of ouder?

Drie keer ja geantwoord? Dan vertoon je symptomen die op COPD kunnen wijzen. 

* Alleen je huisarts of longspecialist kunnen de diagnose stellen door een eenvoudige ademhalingstest.

Lees meer over COPD en andere longziekten op:

http://www.spirometrie.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=2637

http://www.bondmoyson.be/ovl/educatief-materiaal/gezondheidsthemas/Pages/Je-longen,-je-lucht,-je-leven.aspx

http://nl.medipedia.be/copd